Stadsdichtersgilde

Eenzame uitvaart #25: leven onder de schaduw

Bij het overlijden van Rob Kraan; 9 mei 1964 – 4 juni 2019, Utrecht
Dienst: De Stadstuin; Begraafplaats: Daelwijck

Dag Rob,

met een leven onder de schaduw van groot ongemak
het liefste teruggetrokken, afgezonderd en omheind.
Uitbarstingen van overlast – door jou, door ‘hen’ – lawaai
voortdurend bang voor dreiging en gehakketak.
Van schreeuwen tegen de nacht tot leeggelopen fietsband,
tussen crisisbed en kleurenbol als richtingwijzer:
(doe dit, doe dat, ga ‘n stukje fietsen, ga weg en zwaai).
Wars van medicatie, maar in contact met de natuur.

In zijn bezigheden legde Rob herinneringen alvast opzij:
van bouwvakker, heftruckchauffeur, chauffeur en meer
naar tekenen, knutselen, computeren, schilderen, vissen,
boten kijken, het water, buiten zijn. . . weer of geen weer.
Als in een droom, een film, heeft hij uiteindelijk zijn dochter
Lisa weer ontmoet. In het hospice werd dát zijn hartewens
die in vervulling ging; geen film, geen droom, maar écht!
Waardoor hij echt kon groeien tot een nóg completer mens.

Rob had het niet gemakkelijk, zat zichzelf vaak dwars
omgaan met zijn medemensen was een (te) zware last.
Geen vrienden, geen contact met familie, ‘n schuchter leven
wonen en begeleiding in Skaeve Huse gaven hem een plek.
Opname in het hospice bood veiligheid en ten slotte – hoe
letterlijk – rust. Hij werd zijn eigen boek dat hij zelf open sloeg;
liet anderen meelezen, kwam tot leven. Wie had dat gedacht?
Er werd gelachen, maar de dood is streng. Dag Rob, rust zacht.

Fred Penninga

Het gilde op Festival Europa

In het muziekgebouw TivoliVredenburg vond op 18 mei, vijf dagen voor de Europese verkiezingen, Festival Europa plaats. Bij dit door de Universiteit Utrecht (i.s.m. gemeente Utrecht) georganiseerde evenement deed ook het stadsdichtersgilde van zich spreken. Pauline Pisa opende de avond met haar gedicht ‘Over de grens val je van de wereld’ (zie hieronder), dat ook in de speciaal voor deze gelegenheid uitgebrachte bundel Regels voor Europa staat. Het eerste exemplaar van deze bundel met gedichten van ons gilde werd door Hanneke van Eijken aan de burgemeester van Utrecht overhandigd. De burgemeester, die ook een voorwoord voor de bundel schreef, benadrukte het belang van een dichterlijke visie op Europa, want ‘via dichtregels kun je je opvatting het best weergeven’.

Over de grens val je van de wereld

Mijn vader zei altijd dat het heel belangrijk was
om netjes te zitten als je de grens overging
rechtop, de mond een streep
de neusgaten een beetje open
wij oefenden geregeld
maar bleven thuis

vanaf het balkon keken we vogels tot stippen
en ik dacht
dat de mus een puur Hollandse vogel was

(heel simpel)

zwenken bij Arnhem
de grens de rug toekeren
en terugvliegen.

Toen ik op een dag in Vaals
binnen tien seconden door drie landen ging,
mezelf vasthield aan drie vlaggen,
moest ik op de terugweg in een zakje blazen.

Er hangt een kaart van Europa op de overloop
waar ik soms een vlaggetje in prik,
de omgeving aai.

Pauline Pisa

Gedicht voor Goedopweg

De overheidsinstelling Goedopweg, die zich bezighoudt met bereikbaarheid en mobiliteit in de provincie Utrecht, benaderde ons gilde voor een gedicht. Deze taak nam Peter Drehmanns op zich. Op 16 mei droeg hij zijn gedicht ook voor tijdens een teamdag van Goedopweg in de Metaal Kathedraal. Daar werd ook een draagtas met daarop de laatste strofe van het gedicht uitgedeeld aan de aanwezigen.

Goed op weg

Daar ga je dan.
De uitleenstations roodgloeiend, de stoplichten altijdgroen.
Veilig doortrappen en vaker voorrang
is wat je wilt in het leven, voor je spreidt zich
het netwerk uit, duizendvoudig vertakt en verknoopt, ontward
door ontwerpateliers, onthard door verkeersmeesters

Er wordt vaart gezet achter de deelfietsen, er wordt
alles op alles gezet, we zijn waar we heen gaan,
we zijn bereikbaar, we zijn gezond, we zijn goed
op weg, op weg naar waar we willen zijn

Verder ga je vervolgens.
De hubs hoffelijk, de kruispunten vrijgevig.
Slim sturen en sneller thuis
is wat je verlangt van het leven, achter je waaieren
de wegen uit, filigreinfijn en sierlijk als arabesken, gesmeed
door vervoersgoeroes, gekneed door verbindingsofficieren

Er wordt uitgeknobbeld, er wordt uitgedokterd,
lopers worden uitgerold, knooppunten gladgestreken.
Meer spitsmijdingen! Minder stikstof! Meer longinhoud!
We gaan vooruit, we ademen in, ademen uit

Je bent onderweg, je vloeit voort, stroomt door…
Reiziger zijn is wat je wilt, routeadvies krijgen
is wat je hoopt, soepel overstappen tussen
dag en nacht, vlot parkeren aan het eind
van de reis, thuiskomen met een kalm hart.

Peter Drehmanns

Stadsgedicht voor het stadhuis

Gildelid Hanneke van Eijken schreef een stadsgedicht ter ere van de heropening van het Utrechtse stadhuis. Dit gedicht (zie hieronder) werd op 9 mei uitgedeeld aan de medewerkers op het stadhuis en aan alle burgers die langskomen in de stad.

Welkom

Welkom in dit schip
met zijn vele hutten en kajuiten
het ligt aangemeerd
tussen gracht en plein, in het hart
in de golfslag, polsslag van de stad

je bent welkom op mijn treden vol klanken
tussen de kleurlagen
van eeuwen besturen, muren van beton, transparant hout
de geuren van de stad
de muzikanten, toeristen, de Dom die slaat
tussen de burgers
hier ijk ik de koers op mijn kompas

je bent welkom in mijn passage, mijn open deuren
tussen stadhuisbrug en terrassen
ligt een loper door de tijd

en ik draag je over de loopplank
de drempel over
je bent er weer, weet dit:
ik heb op je gewacht

Hanneke van Eijken

Presentatie bundel Regels voor Europa

Op 18 mei, aan de vooravond van de Europese Parlementsverkiezingen, verschijnt bij uitgeverij Magonia de tweetalige bundel Regels voor Europa. Daarin geven de Gildedichters hun in dichtvorm gegoten visie op Europa. Dezelfde dag zal de bundel bij de opening van het Festival Europa in Tivoli worden aangeboden aan de burgemeester van Utrecht. Meer info: https://magonia.nl/nieuws/persbericht-regels-voor-europa/

Internationale dichtkunst op World Poetry Day

Het door ons gilde georganiseerde evenement op World Poetry Day (21 maart) heeft een memorabele avond opgeleverd. De voordrachten van Mia You, Debbie Cole, Han van der Vegt en Bernard Christiansen maakten veel indruk. Ook het aan Boris Pasternak gewijde muzikale optreden van Irena Filippova en Hans Visser was van hoog niveau. Het publiek werd getrakteerd op welluidende en verrassende Indonesische klanken, Russische liederen, Amerikaans-Engelse observaties, Deens-Duits absurdisme en Hollandse hilariteit.

Stadsgedicht n.a.v. wat er op 18 maart gebeurde in Utrecht

Gildemeester Onno Kosters voelde de urgentie om snel te reageren op de schokkende gebeurtenis die Utrecht op 18 maart teisterde . Op dezelfde dag nog dat er een aanslag plaatsvond in een Utrechtse tram schreef hij onderstaand stadsgedicht. Het gedicht wordt gebruikt bij het condoléanceregister: https://www.ad.nl/binnenland/burgemeester-jan-van-zanen-tekent-condoleanceregister~a2fd99c2/

Klaarlichte dag, 18 maart en de zon,
en de wereld staat stil, barst dan los.

Ze zeggen dat we niet zullen buigen,
maar laten we buigen naar wie na vandaag
niet meer onder ons is; een van ons was,
met alle gebreken van dien: mens.

Ze zeggen dat we niet zullen zwichten,
maar laten we zwichten voor wat ons mens maakt
met alle gebreken van dien:
medeleven, rede.

Laten we buigen en zwichten voor wat het waard is
om voor te zwichten, te buigen.
Laten we stilstaan, niet oordelen.
Ze zeggen zoveel, maar laten we nu

voor de helderheid zwijgen.

Onno Kosters

Evenement op World Poetry Day

Op World Poetry Day, 21 maart, doet ook ons dichtersgilde zich gelden. In het Utrechts Archief bieden wij dan een podium aan een aantal dichters en vertalers met Utrechtse en internationale wortels. Acte de présence geven Debbie Cole (VS, vertaalster en vertolkster van Indonesische poëzie), Mia You (VS, dichteres), Bernhard Christiansen (Duitsland, dichter en performer) en Han van der Vegt (NL, dichter en vertaler). Zij zullen in meerdere talen voordragen uit eigen en andermans werk. De avond wordt bovendien voorzien van muzikale omlijsting met een evenzeer internationaal karakter. Inloop: 20.00 uur. Aanvang: 20.15 uur. Toegang gratis.

Gedichtendag bij Broese

Zoals elk jaar trad het Stadsdichtersgilde op Gedichtendag collectief op bij boekhandel Broese. Een foto-impressie.

Stadsgedicht over ’t Hoogt

Op 30 december 2018 sloot filmtheater ’t Hoogt na 46 jaar zijn locatie aan de Slachtstraat/Telingstraat/’t Hoogt, vlakbij de Neude in de binnenstad. Het theater werd opgericht door Huub Bals, die tevens de grondlegger van het Rotterdams filmfestival was. ’t Hoogt gaat in 2019 ‘on tour’, met filmvertoningen op diverse locaties in de stad. Voor specifieke doelgroepen selecteert en programmeert ’t Hoogt unieke films, documentaires en klassiekers. Ter ere van ’t Hoogt schreef Gildemeester Onno Kosters onderstaand Stadsgedicht.

’t Hoogt voor ’t laatst

Ten oosten van de Neude, laagland
waar de Rijn bij hoog water
zich over ontfermde

ten oosten van de Neude, marktplaats
die de stad met de rest van de wereld
verbond

ten oosten van de Neude,
plein waar misdadigers
werden gehangen

ten oosten van de Neude lag ’t Hoogt.

Het moest plaats maken voor plannen.

In de zalen van ’t Hoogt heerste lichtgevend donker.

in de zalen van ’t Hoogt
verdronken wij vrijwillig

verbonden wij ons
met de rest van de wereld

verplaatsten wij ons
in misdaad en straf.

In ’t Hoogt was de werkelijkheid nooit af.