De Eenzame Uitvaart: Arthur de Rijk

EENZAME UITVAART #23,

Daelwijck, Utrecht, 21 september 2017

Dichter van Dienst en verslag: Nanne Nauta

Vandaag brachten we met zijn zevenen de heer de Rijk weg, vier dragers, twee uitvaartbegeleiders en ik, dichter van dienst. We hebben er allemaal een wat ongelovig gevoel bij. Hoe kan het dat iemand die elke dag vanuit een stoel op het plein bij het stadhuis de inwoners van Utrecht gadeslaat, daar humoristisch over praat, mee praat, dat zo iemand zo’n kleine uitvaartstoet heeft? Als we met de baar de begraafplaats oprijden kijk ik nog even achterom of er echt niemand aan komt rennen. Nee, niemand. Het had me de dag ervoor ook al dwarsgezeten met schrijven: ik schrijf een gedicht voor iemand die mij, die ons allemaal, beter kende dan wij hem. Hoeveel inwoners van Utrecht heeft hij niet zien rommelen aan fietsen, zien zitten op het terras, zien zoenen, patatje Plof zien eten?

Blijf je?

Voor Arthur de Rijk
(Utrecht, 29 mei 1946 – Utrecht, 13 september 2017)

De Franse schrijver Sartre schreef ooit een roman
waarin de doden na het doodgaan bij ons blijven.
Ze hangen om ons heen, zonder fysieke lijven,
en geven commentaar op jan en alleman.

Wij, de levenden, kunnen ze niet zien en horen.
Het idee dat het zo zou kunnen zijn hield lang
mijn gedragingen en verveling in bedwang,
bang als ik was om mijn voorzaten te verstoren.

Ik spreek deze woorden bij je graf en misschien
luister je wel mee. Lach je me nou vierkant uit?
Je hebt een mening, daar kunnen we niet om heen.

In een stoel op het plein zat je het liefst alleen,
bij het stadhuis is er altijd wel iets te zien,
en, wie weet, ben je er nu definitief thuis.

Een gedicht in steen voor Paus Adrianus VI

Op vrijdag 15 september 2017 is de “Paussteen” geplaatst op de Pausdam, een steen met een gedicht ter nagedachtenis van de Utrechtse Paus Adrianus VI. Deze in Utrecht geboren paus probeerde in 1521 de de kerk op te schonen om Maarten Luther de wind uit zeilen te nemen. De steen werd onthuld door wethouder Kees Geldof.

O.a. in het AD/Utrecht verscheen een artikel over de plaatsing: zie HIER.

Stadsgedicht: Niemand is een eiland

Hans Kuperus heeft afscheid genomen als chef van het kabinet van de burgemeester van Utrecht. Hij diende onder 5 burgemeesters: Lien Vos, Annie Brouwer, Ivo Opstelten, Aleid Wolfsen en de huidige burgemeester Jan van Zanen. Op 5 juli droeg Gildemeester Onno Kosters onderstaand gedicht voor bij de afscheidsreceptie, in aanwezigheid van Cuperus en burgemeester Van Zanen. Het gedicht werd ook in het AD gepubliceerd.

Niemand is een eiland

Voor Hans Kuperus

Een stad staat als een drinkglas op de aarde
die ervaren, onverstoorbaar en bedaard
door het heelal tolt: door het onmeetbaar zwart
dat als twee Maagdenburger halve bollen
om de aarde sluit. Er landt wasem op het glas:
teken daar de Dom in en de plaats ontstaat
waarmee hij zich verweven heeft,
waarmee hij in verwantschap leeft.

Zichzelf is men ten dele; niemand is een eiland.

De stad is stuurs, de hand van wie hem stuurt
lijkt vast en vindingrijk: vingers wijzen,
de palm ontvangt, de muis verwarmt, de rug
veegt hem bij tijden het geprangde voorhoofd af.
De meester die zichzelf niet méér volkomen voordoet
dan hij is, de eigen onvolmaaktheid als een feit
aanvaardt, vertrouwt op iemand anders hand
voor boven het hoofd, tegen onheil bestand.

Zichzelf is men ten dele; niemand is een eiland.

Die hand boven het hoofd, de leuning in de rug.
Wegbereider, werkbeheerder, puinbezweerder.
Sterke arm, brede schouders, poten in de grond.
Embargoweger, aandachtgever, stofjeveger.
‘Eén blik of knikje is genoeg.’ Vijf burgemeesters
wisten zich, de stad in zíjn haarvaten wetend, raad.
De stad als glas zien toont de stad in elke toestand.
Vijf meesters en hun burgers raakten via hem verwant.

Zichzelf is men ten dele; niemand is een eiland.

Onno Kosters

Stadsgedicht: Jaarbeurs Utrecht 100 jaar

Het is in 2017 honderd jaar geleden dat de eerste Utrechtse Jaarbeurs werd gehouden; dat was namelijk van 26 februari tot 10 maart 1917. Op 30 mei heeft De Jaarbeurs dit herdacht in aanwezigheid van Burgemeester Jan van Zanen. Fred Penninga schreef voor de gelegenheid een stadsgedicht, dat ingelijst werd aangeboden aan de directie van de Jaarbeurs. Het Gilde hoop dat het gedicht of een strofe eruit zal worden vereeuwigd in steen op de aanlooproute naar de Jaarbeurs.

Jaarbeurs Utrecht 100 jaar

Bovenaan de majestueuze trap, van pakweg 40 treden,
Utrecht Centraal westzijde. Kom, kijk, daar beneden. . .
Bijna tot de horizon, wijdopen armen van de Jaarbeurs.
Hoor, belofte roept WELKOM, de glans van verleiding lonkt.

De treinen brengen golven dagjesmensen, beursbezoekers,
handeldrijvers, 50-plussers, LEGO-vaders en legio moeders.
De beurs brengt tuingereedschap, heftrucs en horeca,
vakantievreugd, verzamelzucht, boekenwijsheid én erotica.
De beurs brengt samen en verbindt, van Paus tot pettycoat,
de vlogger en de voeding-god, van tapas tot ons daaglijks brood.

Die wisseling, de variatie; de beurs is vrijwel alles tegelijk,
geen dag hetzelfde, dé plek waar mensen samendrommen.
Paleis voor pronkjuwelen, prototypen, evenementen, feest
van koopmanskerk tot kijkdoos; een monument van handelsgeest.
Gepaste stilte in memoriam, uitbundig bij de musicals en dans,
de schaduw van een noodopvang, het zonlicht van de Tour de France.

De stad, het spoor, de beurs; zij vlochten een drie-eenheid
die in 100 jaar alleen maar hechter is vergroeid én uitgedijd.
Het bruist en kolkt aan alle kant, zoals de branding tijdens vloed
dat is wat de Jaarbeurs met een stad als Utrecht doet!

Fred Penninga
Utrecht, mei 2017

Het Literaire Jaar van de Stijl 2017

Op 18 mei werd de Stijl-expositie ‘Het vergif van den nieuwen geest’ geopend in de Utrechtse Universiteitsbibliotheek. Dichters Onno Kosters, Pauline Pisa, Els van Stalborch en Ruben van Gogh van het Utrechts Stadsdichtersgilde schreven een gedicht ‘in De Stijl’ bij de opening van de expositie. In de expositie gaat de aandacht uit naar de literaire kant van de kunstbeweging die in 2017 honderd jaar geleden begon. In de expositie zijn o.a. letterklankbeelden van voorman Theo van Doesburg te zien, naast werken van Piet Mondriaan, H. Marsman, Paul van Ostaijen en Bert Schierbeek.

Hieronder kunt u de gedichten van het Gilde in de juiste opmaak lezen – opmaak is immers onlosmakelijk onderdeel van het gedicht in De Stijl.

Wezen – I.m. Annie Brouwer

Op 17 mei 2017 overleed Annie Brouwer-Korf, oud-burgemeester van Utrecht. Zij was burgemeester van 1 juli 1999 tot en met 31 december 2007 en stond bekend om haar warme hart voor de poëzie. Ruben van Gogh schreef het volgende gedicht tot haar gedachtenis.

WEZEN
– I.m. Annie Brouwer

Er lag een spoor van woorden door de stad
waaraan je je verbonden had,

ze stonden in gedichten
en in raadsbesluiten, kwamen in gesprekken
mee naar buiten.

Nu zijn zij wezen die in stilte verder moeten leven,
niemand die ze in kan lichten
waar hun moeder is gebleven.

Je had je ja-woord aan de stad gegeven,
het nee-nee-nee vol ongeloof
stamelt nog wat na in alle straten,

dooft dan tot losse letters langs de gracht
alsof een vraag op antwoord wacht,

en niemand meer om mee te praten.

Ruben van Gogh

Mettertijd – Utrecht UNESCO City of Literature

Gisteren presenteerde Het Literatuurhuis op het ILFU, het International Literature Festival Utrecht, het bidbook waarmee Utrecht solliciteert naar de status van UNESCO City of Literature. Onno Kosters, Gildemeester van het USDG, schreef speciaal voor het bidbook een gedicht, getiteld ‘Mettertijd’. Michele Hutchison vertaalde het gedicht voor het bidbook naar het Engels, met als titel ‘Over The Course Of Time’.

Mettertijd

De weg naar Trajectum, het jaagpad
naar Utrecht: de toekomst begon
met de wind in de rug. Midderdag
was het en het doel van de reis
bleek een grens. Boven het land
leunde op niets het verschiet,
de kim bleef verborgen in noties
van steeds meer castella van lucht
die kastelen, barbarenbestendige
forten en bolwerken werden.
Het hart van de stad is een plein
waar Jupiter zelf in een beeld verschijnt.

De weg naar Trajectum, het jaagpad
naar Utrecht: de blauwdruk
van oudere heilige huizen gaat op
in een kerk die beschermt
als de mantel van Maarten.
Elk uur waaiert luid een memento
over ommeland uit, tot aan de kust
waar de zee wordt geroerd en zich
spiegelt in jachtige wolken
die al jachtiger landinwaarts bollen
en dan als de storm die de wind
in de rug werd aanvalt, doorklieft
hij het schip, schept hij een wrak.
Het hart van de stad is een plein
is een gat.

De weg naar Trajectum, het jaagpad
naar Utrecht: de blauwdruk, de toekomst,
de sporen waarin wordt gelezen
wat de stad schraagt, verder draagt,
zijn sporen die ongewist blijven.
Wat weg is houdt niet op met zijn.
Het hart van de stad is een gat
is een plein waar wat was niet verdwijnt,
waar wat wordt niet ontsnapt.
Wie schrijft herbouwt ruimte tot tijd.

Onno Kosters

Over The Course Of Time

Gedicht bij de begrafenis van Georges Anthonie Meijen

Op 2 mei 2017 werd Georges Anthonie Meijnen begraven op begraafplaats St. Barbara in Utrecht, in een ‘Eenzame Uitvaart’; tussen aanhalingstekens, omdat er na het aanschrijven van bridgevereniging BCO, waar de overledene lange tijd lid was, een groot aantal bekenden en vrienden bleek te zijn; zodat er zo’n 40 bezoekers op de uitvaart waren. Naast Alexis de Roode, de dichter van dienst, spraken twee bekenden van de overledene een kort woordje ter nagedachtenis van Georges Meijnen. De zon scheen en de lente was in volle bloei. Hieronder volgt een herziene versie van het gedicht zoals het op 2 mei 2017 werd voorgelezen.

Georges Anthonie Meijnen

In zes maanden tijd was hij uitgespeeld,
teruggebracht tot de kaalste essentie:
een naam, een sterfdag, een adres.
Politie reed hem naar het ziekenhuis,
hij stierf in ongewassen kleren.

Er werd gezocht, niemand gevonden,
er bleek ook niets geregeld.
Een begrafenis voor twee:
doodgraver, dichter en dode.

Dunner had het lijntje van niemand
naar iemand niet kunnen zijn:
de algoritmes van een zoekmachine,
de uitslagenlijst van een bridgeclub.

De dode groette mij van het scherm:
de hand geheven, rode wangen,
welvend voorhoofd, grijze baard,
in zijn hand een cadeautje.

Zo viel ik zijn decennia diepe wereld in,
de bridgeclub, Trijn van Leemput,
Marktzicht, de tientallen die hem kenden.

Zijn moeder had hem Georges genoemd,
de levenden noemden hem Sjors,
en dat was genoeg, het openbare,
niemand hoefde in zijn huis.

Hij was slimmer dan de meesten.
Kon meesterlijk schaken, studeerde
en sjeesde, las boeken in Engels en Frans,
zocht kunst in andere steden,
verpleegde zijn moeder. Was nukkig.
Dronk. Miste vliegtuigen en wedstrijden,
zat de volgende dag aan zijn vaste tafel
alsof er niets gebeurd was.

Ik denk dat hij niet van verandering hield.
Toen het bier niet meer smaakte, zijn buik
slonk, de rugpijn kwam, weigerde hij
naar de dokter te gaan. Hij trok de deur dicht,
een kind dat geleerd heeft alleen te spelen.

Het sterven geschiedde in hem alleen.
Wat het was, zal niemand weten.
Het staat in een verzegelde envelop,
en misschien is dat genoeg:
de velen die weten hoe hij leefde.

Alexis de Roode

Dichtwedstrijd: Parade der Poëten

Gedichtenwedstrijd over historisch erfgoed

In het voorjaar van 2017 vindt in de provincie Utrecht de dichtwedstrijd PARADE DER POËTEN plaats in 3 gemeenten: Leusden, Veenendaal en Stichtse Vecht. Het thema: erfgoed in de (wijde) streek. Dat kan het historisch landschap zijn, bijzondere locaties zoals landhuizen, boerderijen of forten, maar ook herkenbare plekken met een persoonlijke betekenis.

In elk gemeente worden uit de ingezonden gedichten de tien beste genomineerd; zij worden genodigd hun gedicht voor te dragen op een uitslagenavond waar ook bekende dichters zullen optreden. Elke streekwinnaar wint € 100 en aan het eind van de serie zal een boekje worden gepresenteerd van de beste gedichten.

Editie Vechtstreek: poëzieavond met prijsuitreiking op 29 april a.s.!
Voor de editie Stichtse Vecht zijn 51 gedichten ingestuurd. De jury, bestaande uit Onno Kosters, Gera Helling, Fred Penninga en Ietje van den Born nomineerde 8 dichters met 10 gedichten. Er is anoniem beoordeeld. Op zaterdag 29 april om 20 uur lezen de genomineerden hun gedichten voor om 20 uur in Fort Maarssenveen, ook bekend als Fordt C. Zeker de moeite waard, alleen al om de mooie locatie. Er is o.a. een leuk pontje waarmee je vanaf de autoparkeerplaats jezelf naar de overkant van de gracht kunt trekken. Tijdens deze avond treden op:

Onno Kosters, dichter van 4 bundels, Gildemeester van het Utrechts Stadsdichtersgilde, winnaar van de Turing Nationale Gedichtenwedstrijd in 2012.
Fred Penninga, dichter.
Presentatie door Anne Broeksma, tevens dichter.
Muziek door Leine, twee maal winnaar van de Grote Prijs van Nederland als singer-songwriter.
Alexis de Roode is aanwezig als organisator.

Editie Veenendaal: deadline 1 mei aanstaande!
De editie van de wedstrijd in Veenendaal loopt tot 1 mei en beleeft op 28 mei een feestelijke dichtersmiddag met prijsuitreiking. De tien beste gedichten worden genomineerd en de beste wordt bekroond met €100. Opdracht: schrijf een gedicht over het cultureel erfgoed of een bijzonder locatie in de omgeving van Veenendaal. Je mag dat ook persoonlijk interpreteren. Zend je gedicht(en) als Word-bestand naar organisator en dichter Fred Penninga: pennfred@worldonline.nl. Kijk voor meer informatie + wedstrijdreglement ook op www.bibliotheekveenendaal.nl. Op zondagmiddag 28 mei is er een spetterend slot-event in De Cultuurfabriek. Met optredens van de dichters Anne Broeksma en Gerhard te Winkel (stadsdichter van Leusden) en schitterende muziek van Geerten van Gelder aan de vleugel! Voor een leuk artikel over de wedstrijd, zie ook hier.

Editie Leusden: op 2 april gewonnen door Hannie Rouweler!
De editie van de wedstrijd in Leusden is gewonnen door de Leusdense dichter en uitgever Hannie Rouweler, met het gedicht “Verschuivingen voor een raam”. Op zondag 2 april jl. vond de dichtersmiddag plaats met bekendmaking van de uitslag. Hierbij waren optredens te beluisteren van de genomineerde dichters, Sint Maane, Hanneke van Eijken en Alexis de Roode, in de Bibliotheek in Leusden. Hier lees je er meer over.

Over de organisatie
De wedstrijd wordt georganiseerd door Gerhard te Winkel, de stadsdichter van Leusden, in samenwerking met het Utrechts Stadsdichtersgilde, met steun van de Provincie Utrecht. Alexis de Roode en Fred Penninga treden namens het Gilde op als organisatoren in respectievelijk Stichtse Vecht en Veenendaal. In elke plaats wordt zoveel mogelijk samengewerkt met de bibliotheek, lokale media, boekhandel, culturele instellingen en historische genootschappen.

Zondag 12 maart: Maria-dichters in het Catharijneconvent

Op zondag 12 maart is het Culturele Zondag “Uitgesproken Utrecht”. In het Catharijneconvent zullen drie dichters van het Gilde optreden ter gelegenheid van de lopende expositie “Maria”. Het programma heeft “Ontmoet Maria!” en bestaat uit ontroerende en verrassende Maria-gedichten van Maarten Das, Els van Stalborch en Jan van der Haar. Zij lezen om 13 uur, 14 uur, 15 uur en 16 uur gedichten voor in de Rosenkrans zaal, tussen de Maria-kunstwerken. De vele objecten van de expo vertellen het wonderlijke levensverhaal van deze meest invloedrijke vrouw ter wereld. Ga mee met Maria op een inspirerende reis vol kunst en gedichten. De reguliere toegangsprijzen zijn van toepassing.

«< 7 8 9 10 11 >»